تاثیر شکل اراضی مختلف بر خصوصیات میکرومورفولوژی خاک در چند واحد فیزیوگرافی در دشت تبریز

خاک قسمتی از شکل اراضی و زمین نما بوده و درک صحیح از لندفرم به شناسایی و فهم ژنز خاک کمک می کند، که در این راستا میکرومورفولوژی خاک در لندفرم های مختلف می تواند ما را در جهت نیل به این هدف رهنمون سازد. در این تحقیق تاثیر شکل اراضی مختلف بر خصوصیات میکرومورفولوژی خاک در چند واحد فیزیوگرافی در ناحیه ایاز دشت تبریز واقع در غرب این شهرستان بین َ9 °38 تا 12َ °38 عرض شمالی و °46 تا َ6 °46 طول شرقی، مورد بررسی قرار گرفته است. رژیم رطوبتی منطقه مورد مطالعه اریدیک ضعیف مایل به زریک و رژیم حرارتی مزیک بوده و ارتفاع آن از سطح آزاد دریا 1350متر می باشد. بدین منظور پنج خاکرخ در واحدهای فیزیوگرافی مختلف اراضی پست، دشت، دشت دامنه ای، دشت آبرفتی رودخانه ای و تپه انتخاب و از افق های مختلف آنها نمونه های دست خورده و دست نخورده جهت مطالعات فیزیکی، شیمیایی و میکرومورفولوژیک برداشته می شود. خاک های تحت بررسی بر اساس ویژگی های مورفولوژیک، فیزیکی و شیمیایی و کلید رده بندی 2010 در رده اریدی سول و اینسپتی سول و تحت رده های سالید، آرجید، کلسید و اورتنت و زیرگروه های calcic haplosalids، xeric natrargids، xeric haplocalcids و xeric torriorthent رده بندی شدند. همچنین مشاهدات میکرومورفولوژیکی تاثیر واحدهای مختلف فیزیوگرافی در تشکیل نمودهای خاکساختی را نشان داد. بر اساس مطالعه واحدهای فیزیوگرافی و فرآیندهای موثر در آنها نهشته ها و پوشش های رسی در خاکرخ های بالادست با وجود توسعه یافتگی کمتر در اطراف ذرات درشت مشاهده و ذرات و میکروکریستال های آهک در تمام خاکرخ ها پراکنده بوده و نشان دهنده جوان بودن خاک های مذکور می باشد. نسبت ذرات درشت به ریز (c/f) در خاکرخ های بالادست به علت جوان تر بودن و تاثیر کم فرایندهای خاکساختی، بزرگتر از خاکرخ های پایین دست بوده و ندول و اکسیدهای آهن و منگنز نیز در اکثر خاکرخ ها مشاهده می شود و خاکرخ های پایین دست دارای ریزساختار توسعه یافته تر مکعبی ولی خاکرخ های بالادست اکثرا فاقد ساختمان هستند. همچنین در خاکرخ شماره 2 با وجود افق btn و شرایط آرجلیک، به علت بالا بودن sar رس موجود بصورت پلی بین ذرات و در حالت پراکنده مشاهده می شود.